Merge pull request #71 from gmertk/character-classes

Character classes

Author: aliemir

9-regular-expressions/02-regexp-character-classes/article.md

@@ -0,0 +1,203 @@
+# Karakter Sınıfları
+
+Size pratik bir görev verildiğini düşünün -- `"+7(903)-123-45-67"` gibi bir telefon numaramız var, ve bunu sadece sayılara dönüştürmemiz gerekiyor: `79035419441`.
+
+Bunu yapmak için sayı olmayan herhangi bir şeyi bulabilir ve kaldırabiliriz. Karakter sınıfları bu konuda yardımcı olabilir.
+
+*Karakter sınıfı*, belirli bir kümedeki herhangi bir sembolle eşleşen özel bir gösterimdir.
+
+Başlangıç için "rakam" sınıfını keşfedelim. `pattern:\d` olarak yazılır ve "herhangi bir tek basamağa" karşılık gelir.
+
+Örneğin, telefon numarasındaki ilk haneyi bulalım:
+
+```js run
+let str = "+7(903)-123-45-67";
+
+let regexp = /\d/;
+
+alert( str.match(regexp) ); // 7
+```
+
+`pattern:g` işareti olmadan, düzenli ifade yalnızca ilk eşleşmeyi arar, yani ilk `pattern:\d` rakamını arar.
+
+Tüm rakamları bulmak için `pattern:g` işaretini ekleyelim:
+
+```js run
+let str = "+7(903)-123-45-67";
+
+let regexp = /\d/g;
+
+alert( str.match(regexp) ); // eşleşenler dizisi: 7,9,0,3,1,2,3,4,5,6,7
+
+// bunlardan sadece rakamlardan oluşan telefon numarası yapalım:
+alert( str.match(regexp).join('') ); // 79035419441
+```
+
+Bu rakamlar için bir karakter sınıfıydı. Başka karakter sınıfları da var.
+
+En çok kullanılanlar:
+
+`pattern:\d` ("d" İngilizce "digit" kelimesinden geliyor)
+: Bir rakam: `0`'dan `9`'a bir karakter.
+
+`pattern:\s` ("s" İngilizce "space" kelimesinden geliyor)
+: Bir boşluk sembolü: boşluklar, tablar `\t`, yeni satırlar `\n` ve `\v`, `\f`, `\r` gibi nadir karakterleri içerir.
+
+`pattern:\w` ("w" İngilizce "word" kelimesinden geliyor)
+: Kelime karakteri: Latin alfabesinde bir harf ya da bir rakam ya da alt çizgi `_`. Latince olmayan harfleri kapsamaz (Kiril veya Hintçe gibi).
+
+Örneğin, `pattern:\d\s\w`  bir rakam, ardından bir boşluk sembolü ve onun ardından bir kelime karakteri anlamına gelir, `match:1 a` gibi.
+
+**Düzenli ifadeler hem normal semboller hem de karakter sınıfları içerebilir.**
+
+Örneğin, `pattern:CSS\d`, ardından bir rakam gelen `match:CSS` ile eşleşir:
+
+```js run
+let str = "Is there CSS4?";
+let regexp = /CSS\d/
+
+alert( str.match(regexp) ); // CSS4
+```
+
+Ayrıca birçok karakter sınıfını aynı anda kullanabiliriz:
+
+```js run
+alert( "I love HTML5!".match(/\s\w\w\w\w\d/) ); // ' HTML5'
+```
+
+Eşleşme (her karakter sınıfı, ona karşılık gelen bir karaktere sahip):
+
+![](love-html5-classes.svg)
+
+## Ters sınıflar
+
+Her karakter sınıfı için aynı harfle gösterilen, ancak büyük harfle yazılmış bir "ters sınıf" vardır.
+
+"Ters", diğer tüm karakterlerle eşleştiği anlamına gelir, örneğin:
+
+`pattern:\D`
+: Rakam olmayan: `pattern:\d` hariç herhangi bir karakter, örneğin bir harf.
+
+`pattern:\S`
+: Boşluk olmayan: `pattern:\s` hariç herhangi bir karakter, örneğin bir harf.
+
+`pattern:\W`
+: Kelime karakteri olmayan: `pattern:\w` hariç herhangi bir karakter, yani Latin olmayan bir karakter veya boşluk sembolü.
+
+Bu bölümün başlangıcında, `subject:+7(903)-123-45-67` gibi bir string'den, yalnızca numaralardan oluşan telefon numarasının nasıl yapıldığını gördük: tüm rakamları bul ve birleştir.
+
+```js run
+let str = "+7(903)-123-45-67";
+
+alert( str.match(/\d/g).join('') ); // 79031234567
+```
+
+Alternatif, daha kısa bir yol, rakam olmayan `pattern:\D` karakterleri bulmak ve bunları dizeden kaldırmaktır:
+
+```js run
+let str = "+7(903)-123-45-67";
+
+alert( str.replace(/\D/g, "") ); // 79031234567
+```
+
+## Nokta "herhangi bir karakter"tir
+
+Nokta `pattern:.` yeni satır dışındaki herhangi bir karakterle eşleşen özel bir karakter sınıfıdır.
+
+Örneğin:
+
+```js run
+alert( "Z".match(/./) ); // Z
+```
+
+Veya düzenli ifadenin ortasında:
+
+```js run
+let regexp = /CS.4/;
+
+alert( "CSS4".match(regexp) ); // CSS4
+alert( "CS-4".match(regexp) ); // CS-4
+alert( "CS 4".match(regexp) ); // CS 4 (boşlukta bir karakter)
+```
+
+Bir noktanın "herhangi bir karakter" anlamına geldiğini, ancak "karakterin olmaması" anlamına gelmediğini lütfen unutmayın. Eşleşecek bir karakter olmalı:
+
+```js run
+alert( "CS4".match(/CS.4/) ); // null, eşleşme yok çünkü nokta için karakter yok
+```
+
+### "s" işareti, kelimenin tam anlamıyla herhangi bir karakter olarak nokta
+
+Normalde, bir nokta yeni satır `\n` karakteriyle eşleşmiyor.
+
+Örneğin, `pattern:A.B`, aralarında herhangi bir karakter olan `match:A` ve `match:B` ile eşleşir, yeni satır `\n` hariç:
+
+```js run
+alert( "A\nB".match(/A.B/) ); // null (eşleşme yok)
+```
+
+Noktanın kelimenin tam anlamıyla "herhangi bir karakter" anlamına gelmesini istediğimiz birçok durum vardır, yeni satır dahil.
+
+`pattern:s` işte bunu yapar. Eğer düzenli ifadede varsa, nokta `pattern:.` tam anlamıyla herhangi bir karakter ile eşleşir:
+
+```js run
+alert( "A\nB".match(/A.B/s) ); // A\nB (eşleşti!)
+```
+
+````warn header="Firefox, IE, Edge bunu desteklemiyor"
+En son destek durumu için <https://caniuse.com/#search=dotall> adresini ziyaret edin. Bu makale yazılırken, Firefox, IE, Edge desteklemiyordu.
+
+Neyse ki, her yerde çalışan bir alternatif var. Herhangi bir karakteri eşleştirmek için `pattern:[\s\S]` gibi bir normal ifade kullanabiliriz.
+
+```js run
+alert( "A\nB".match(/A[\s\S]B/) ); // A\nB (eşleşti!)
+```
+
+`pattern:[\s\S]` tam anlamıyla şu anlama geliyor: "boşluk karakteri VEYA boşluk karakteri değil". Başka bir deyişle, "her şey". Bunun için başka bir karakter sınıfı da kullanabiliriz, `pattern:[\d\D]` gibi.
+
+Bu numara her yerde çalışıyor. Ayrıca, bunu kalıpta normal "yeni satırla eşleşmeyen" nokta istediğimiz durumlarda `pattern: s` işaretini istemiyorsak kullanabiliriz.
+````
+
+````warn header="Pay attention to spaces"
+Genellikle boşluklara çok az dikkat ederiz. Bizim için `subject:1-5` ve `subject:1 - 5` string'leri neredeyse aynıdır.
+
+Ancak düzenli ifade boşlukları dikkate almazsa, işe yaramayabilir.
+
+Kısa çizgi ile ayrılmış rakamları bulmaya çalışalım:
+
+```js run
+alert( "1 - 5".match(/\d-\d/) ); // null, eşleşme yok
+```
+
+Bunu boşluk ekleyerek düzeltelim `pattern:\d - \d`:
+
+```js run
+alert( "1 - 5".match(/\d - \d/) ); // 1 - 5, şimdi çalışıyor
+// veya \s sınıfını kullanabiliriz:
+alert( "1 - 5".match(/\d\s-\s\d/) ); // 1 - 5, bu da çalışıyor
+```
+
+**Boşluk bir karakterdir. Diğer herhangi bir karakterle aynı derecede önemlidir.**
+
+Düzenli ifadeye boşluk ekleyip veya ifadeden boşluk kaldırdıktan sonra bu ifadenin aynı şekilde çalışmasını bekleyemeyiz.
+
+Başka bir deyişle, normal bir ifadede tüm karakterler önemlidir, boşluklar da.
+````
+
+## Özet
+
+Aşağıdaki karakter sınıfları vardır:
+
+- `pattern:\d` -- rakamlar.
+- `pattern:\D` -- rakam olmayanlar.
+- `pattern:\s` -- boşluk sembolleri, tablar, yeni satırlar.
+- `pattern:\S` -- `pattern:\s` olmayan.
+- `pattern:\w` -- Latin harfler, rakamlar, alt çizgi `'_'`.
+- `pattern:\W` -- `pattern:\w` olmayan.
+- `pattern:.` -- `'s'` varsa gerçekten herhangi bir karakter, yoksa yeni satır `\n` hariç herhangi bir karakter.
+
+...Ama hepsi bu değil!
+
+String'ler için JavaScript tarafından kullanılan Unicode kodlama, karakterler için birçok özellik sağlar, örneğin: bir karakterin hangi dile ait olduğu (eğer bir harf ise) veya karakterin bir noktalama işareti olup olmadığı vb.
+
+Bu özelliklere göre de arama yapabiliriz. Bu, bir sonraki makalede ele alınan `pattern:u` işaretini gerektirir.